Misschien heb je wel gehoord dat er een lerarentekort is in Nederland. Als je al leraar bent in Suriname, dan lijkt het een kleine stap om ook in Nederland als leraar aan de slag te gaan. Zo eenvoudig is het echter niet. Hieronder bespreken we hoe het zit als je een Surinaams lerarendiploma hebt en hoe je werkvergunning kan krijgen in Nederland.
Lesgeven met een Surinaams diploma
Als je in Suriname je studie hebt voltooid, dan is je diploma niet automatisch geldig in Nederland. Daarvoor moet de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) eerst je buitenlandse onderwijsbevoegdheid goedkeuren. Dit geldt voor de meeste soorten onderwijsbevoegdheden, van basisschool tot secundair en bijzonder onderwijs. Er zijn enkele uitzonderingen:
- Wil je lesgeven in het hoger beroepsonderwijs of aan een universiteit, dan is een DUO-erkenning niet nodig, omdat ook Nederlanders in deze functies geen lerarenopleiding nodig hebben. Onderwijsbevoegdheid in het hoger onderwijs is meer gebaseerd op je academische graad en expertise, en niet zozeer op een pedagogisch diploma.
- Voor een baan als onderwijsassistent of een andere ondersteunende functie in het onderwijs is een DUO-erkenning in principe niet nodig.
- Wil je lesgeven aan een internationale school in Nederland, dan is een DUO-erkenning ook niet nodig omdat deze scholen buiten de bevoegdheid van de Rijksoverheid vallen. Deze instellingen hebben dan hun eigen criteria.
Je kunt de Nederlandse erkenning van je Surinaams diploma gratis online aanvragen via de website van het DUO. Daarnaast moet je ook aantonen dat je het Nederlands minstens beheerst op EKR B2-niveau. Als je in Suriname onderwijs hebt gevolgd in het Nederlands, dan is je diploma voorleggen in principe voldoende. Zo niet, dan heb je een ander bewijs nodig, zoals een diploma van het staatsexamen Nederlands of een ander vergelijkbaar certificaat.
Wat als mijn Surinaams diploma niet volstaat?
Als je diploma gelijk lijkt aan het benodigde Nederlandse diploma, dan mag je (nog) niet meteen lesgeven in Nederland, zelfs als je al ervaring hebt. Je zult alsnog je onderwijsbevoegdheid in Nederland moeten halen. Dat komt omdat het Nederlandse onderwijs andere onderwijskundige punten benadrukt dan het Surinaamse. De meeste Surinaamse leerkrachten lopen tegen dit probleem aan, het standaard diploma als leerkracht in Suriname is niet gelijk aan dat van Nederland.
Bevoegdheid halen in Nederland
Het goede nieuws is dat er veel manieren zijn om je bevoegdheid alsnog te halen in Nederland. Je kunt de pabo-opleiding bijvoorbeeld digitaal volgen, en er zijn heel wat mogelijkheden voor omscholing tot leraar, bijvoorbeeld via een verkorte opleiding of via een zij-instroomtraject. Ook voor een eerste- of tweedegraadsbevoegdheid – de kwalificaties die je nodig hebt om in het secundair onderwijs les te geven – zijn zij-instroomtrajecten beschikbaar. In de meeste gevallen hoef je dus niet het volledige studietraject te doorlopen om alsnog het juiste diploma te behalen.
Werkvergunning als Surinamer in Nederland
Een andere en complexere kwestie is de vraag of je als Surinamer in Nederland sowieso aan de slag mag, onafhankelijk van of je nu het juiste diploma bezit. Er zijn strikte regels verbonden aan wie wel en niet mag werken in Nederland. Suriname valt niet binnen de EER (Europese Economische Ruimte). Door de oprichting van de EER mogen bewoners van de EER en Zwitserland vrij werken in Nederland en omgekeerd. De keerzijde hiervan is dat bedrijven en scholen in principe alleen werknemers van buiten de EER mogen aannemen, als er binnen de EER geen geschikte werknemers gevonden kunnen worden. Omdat je als Surinamer meestal het Nederlands al beheerst, valt ervoor te zeggen dat je beter bevoegd bent om in Nederland les te geven dan andere EER-inwoners die de taal misschien niet machtig zijn. Toch krijgen EER-leraren in principe voorrang als ze aan de diploma- en taalvereisten voldoen. Of je een werkvergunning krijgt als Surinamer hangt daarom af van meerdere factoren: of je zelf een verblijfsvergunning hebt of kunt krijgen, maar ook of je eventuele werkgever een tewerkstellingsvergunning voor je kan krijgen. Als de dienst immigratie aangeeft dat er binnen Nederland en de EER genoeg gekwalificeerde kandidaten zijn, is de kans klein dat je op deze basis een werkvergunning krijgt.Momenteel is het voor Surinaamse leerkrachten die in Nederland willen gaan werken nodig enkele extra stappen te zetten voordat ze in Nederland aan de slag kunnen.
Surinaamse leerkrachten naar Nederland
Recente pogingen om Surinaamse leerkrachten structureel naar Nederland te halen, liepen nog vast bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND). Als het lerarentekort in Nederland blijft groeien, is het mogelijk dat er een beleidswijziging komt. Die moet het makkelijker maken voor Surinamers die in Nederland willen lesgeven. Op dit moment is de enige manier om te weten of het lukt, is de hele aanvraag te doorlopen. Het meeste kans van slagen heb je als je het juiste Nederlandse diploma hebt, een werkgever hebt die je graag wil aannemen en bereid is om de procedure samen met je te doorlopen. Ben je op zoek naar een werkplek in Nederland? Bekijk de vacatures voor leraren op Indeed.
*Dit artikel is al eerder verschenen op Indeed in mei 2023. Klik hier om het oorspronkelijke artikel te lezen.
Meer artikelen
- Surinaamse docenten die in Nederland aan de slag willen moeten flink bijgeschaafd worden, zegt begeleider
- Surinaamse Simone heeft 12 jaar ervaring in het onderwijs, maar komt ondanks het lerarentekort niet aan het werk in Nederland
- Antwoorden op schriftelijke vragen over Surinaamse leerkrachten
- Ze zijn er: onze Surinaamse leerkrachten!
- Geld verdienen aan het lerarentekort
- Komen er extra leerkrachten uit Suriname!?
- Wet houdt inzet Surinaamse leerkrachten in Nederland tegen
Wil je meer weten over het algemene proces? Klik hier voor algemene informatie.